Erzurum İli Süt Sektörü Soğuk Zincir Kurulumu Projesi

Erzurum İli ekonomisi, tarıma ve özellikle hayvancılığa dayanmaktadır. Erzurum İli, yaklaşık 745 bin büyükbaş hayvan varlığı içerisinde yaklaşık 335 bin sağmal inek ile Türkiye'de Konya İl’inden sonra ikinci sırada yer almakta ve toplam süt üretimi bakımından yaklaşık 726 bin ton/yıl ile Türkiye genelinde üst sıralarda yer almaktadır.

Erzurum İl’inde, 2018 yılı itibarıyla onay işlemlerini tamamlamış olan 19 adet Süt İşletmesi bulunmaktadır. Bu işletmelerin kurulu kapasiteleri 58.600 ton/yıldır. Bu işletmeler tarafından yıl içerisinde bildirilen süt isleme miktarları ise 14.826 ton/yıldır ve söz konusu işletmelerin halihazırdaki kapasite kullanım oranları yaklaşık olarak %25 tir.

Buradan yola çıkılacak olursak, İl’de, çiğ sütün hijyen ölçüleri ve sanitasyon değerleri açısından istenen koşullarda toplanamaması, muhafaza edilememesi ve taşınamaması nedeniyle süt sektöründen beklenen ekonomik katma değer istenen düzeyde gerçekleşemediği görülmektedir. Yapılması planlanan, “Erzurum İli Süt Sektörü Soğuk Zincir Kurulumu Projesi”'nin uygulanması ile birlikte Erzurum İli süt sektörünün geleceği noktalar kısaca su şekilde ifade edilebilir:

  1. İl’de üretilen çiğ sütün hijyen ölçüleri ve sanitasyon değerleri açısından ulusal standartlara kavuşması sağlanacaktır.
  2. Ulusal standartlara uygun olarak toplanan, saklanan ve taşınan sütün, işleyici piyasada Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen asgari bedeller üzerinden alıcı bulması sağlanacaktır. Bu yolla, yetiştiriciler tarafından üretilen süt hak ettiği piyasa değerini bulacaktır.
  3. Süt toplama ve isleme sektörlerinde piyasa bozucu faaliyetlerin önüne geçilecek ve alım-satım piyasalarındaki belirsizlikler ortadan kaldırılacaktır.
  4. Artan çiğ süt fiyatlarından ötürü, basta civar mahalleler (köyler) olmak üzere kırsalda yasayan yetiştiricilerin refah seviyeleri yükselecek ve bu durum söz konusu yörelerdeki tarım-hayvancılık faaliyetlerini teşvik ederek kırsaldan-kent merkezlerine yönelmiş olan göçü tersine çevirecektir.
  5. Proje kapsamında, Erzurum İl’inin tamamına yaygın bir şekilde düzenlenecek bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri aracılığıyla yetiştiriciler, toplayıcılar ve işleyiciler nezdinde bakım-besleme, hijyen sanitasyon ve kalite-standardizasyon konularındaki farkındalık ve bilinç düzeyi artırılacaktır.
  6. İl’deki çiğ sütün ulusal standartlarda ve sürdürülebilir olarak temin edilmesi ile birlikte, markalaşma konusunda yeterli altyapı oluşacak ve İl’in yüksek rakım odaklı marka değerinin ulusal ve uluslararası alım piyasalarında rekabet edebilme gücü arttırılacaktır.

Projeye ait makine ekipman mal alımı 2019 yılında tamamlanmış olup yaklaşık 2 yıldır Erzurum merkez ilçelerine (Yakutiye, Palandöken, Aziziye) ait 33 köyde 290 üreticiden çiğ süt alınıp talep eden mandıralara ulaştırılmaktadır.

Erzurum Tarım ve Hayvancılık A.Ş. bünyesinde çalışan personeller tarafından yaz aylarında her gün, kış aylarında ise 2 günde bir sütlerin kalite analizleri (pH, Yağ, Protein vs.) yapılarak üreticiden alınmaktadır.